Redyk – co to znaczy, kiedy się odbywa i gdzie można zobaczyć na żywo?
Czas czytania: 2 min. Redyk – co to znaczy, kiedy się odbywa i gdzie można zobaczyć na żywo? Redyk w Szczawnicy, w Ochotnicy Górnej, w Kluszkowcach, w Nowym Targu
Redyk
Redyk – Co to znaczy, kiedy się odbywa i gdzie można zobaczyć na żywo?
Redyk – jest to wydarzenie związane z pasterstwem; dawniej na wiosnę łączono stada owiec, gospodarze powierzali swoje owce bacy na czas wypasu w górach, i wyprowadzano je na hale w góry – redyk wiosenny; Redykiem nazywa się również jesienne zejście ze stadem owiec z hal górskich i rozłączenie stada, owce z powrotem wracały do swoich właścicieli.
Tradycja i współczesność
Sezon wypasowy tradycyjnie wyznaczały daty: początek 23 kwietnia dzień św. Wojciecha oraz koniec 29 września dzień św. Michała Archanioła. W październiku ruń pastwiskowa była już coraz gorszej jakości oraz pojawiały się przymrozki, które mogły być niebezpieczne dla owiec. Stąd też być może pojawiło się pasterskie porzekadło “kto pasie po Michale, nie wróci na hale“. Współcześnie o zejściu z hal z owcami decydują bacowie i jest to bardzo mocno zależne od pogody i warunków do wypasu. W okolicach Pienin i w Małych Pieninach sezon ten wydłuża się do mniej więcej połowy października. Obecnie oficjalnym rozpoczęciem i zakończeniem sezonu wypasowego jest msza święta w Ludźmierzu. Obchody te nazywane są Świętem Bacowskim i towarzyszą temu wydarzeniu inne uroczystości, promocja pasterstwa, wyrobów z mleka owiec czy kultury góralskiej.
Owcze “korki” na drogach
Współcześnie redyki można spotkać przejeżdżając przez góralskie miejscowości na wiosnę lub jesienią. Każda bacówka organizuje transport owiec w inny sposób, jest to decyzja bacy. Jedni przechodzą ze stadem ulicami miejscowości i górami, czyli w tradycyjny sposób, inni docierają na pastwiska dowożąc swoje stado ciężarówką do przewozu zwierząt. Czasami w trakcie sezonu wypasowego zdarza się, że baca ma kilka miejsc do wypasu i przemieszczając stado pomiędzy nimi można spotkać “korki” ze względu na przejście owiec po ulicy.
Przejście z owcami ulicami miasta
Głównie na jesień organizowane są imprezy związane z przejściem owiec ulicami miejscowości. Według tradycji to jesienne zejście z hal było tym radośniejszym świętem. Wiązało się to z podsumowaniem sezonu wypasowego i jak był udany to świętowano. Obecnie zwyczaj ten powraca w nowoczesnej odsłonie. Przejściu owiec towarzyszy kapela, konna eskorta a po marszu impreza. Wydarzenie to silnie promuje tradycje góralskie, ekologiczne produkty rolnicze, w tym produkty regionalne i tradycyjne jak bryndza podhalańska, oscypek, redykołka czy jagnięcina podhalańska. W Szczawnicy jest to już cykliczna coroczna impreza.
Gdzie można zobaczyć redyk na żywo?
Stałymi już wydarzeniami w naszej okolicy są:
- redyk wiosenny w Ochotnicy Górnej – Bacówka u Bucka
redyk jesienny:
- w Jaworkach – sierpień
- w Ochotnicy Górnej – początek października
- Bacy Klimowskiego – wraca na Podhale z pastwisk w Beskidzie Niskim, przechodzi górami, również też ulicami z owcami, takie przejście trwa kilka dni
- w Szczawnicy – połowa października
- w Kluszkowcach – październik
Kalendarz redykowy – jesień 2023
A jak to wyglądało w Szczawnicy w innych latach?
